Szkoła Podstawowa nr 1

z Oddziałami Integracyjnymi
im. Tadeusza Kościuszki
w Świdnicy

Patron szkoły

„Tylko wierność ludziom, czyni z nas człowieka”

Tadeusz Kościuszko

Andrzej Tadeusz Bonawentura Kościuszko pochodził ze średnio zamożnej szlachty. Był najmłodszym dzieckiem Ludwika i Tekli Kościuszko. Urodził się 4 lutego 1746 roku w Mereszowszczyźnie, gdzie spędził swe lata dziecięce. Gdy ukończył 9 lat został zapisany wraz z bratem Józefem do szkoły pijarskiej w Lublinie. W czasie pobytu w szkole bracia ponieśli dotkliwą stratę, 18 kwietnia 1758 roku zmarł ich ojciec. Ta tragedia przyczyniła się do pogorszenia sytuacji materialnej rodziny i wpłynęła na decyzję wdowy o przedwczesnym zabraniu synów ze szkoły.

Dorywcze lekcje pod okiem jezuity Piotra Estko nie mogły zastąpić rzetelnej i systematycznej nauki, dlatego też gdy Stanisław August założył Szkołę Rycerską zwaną też Korpusem Kadetów (1765 – 1794), Kościuszko zapragnął się w niej uczyć. Pobyt w niej rozwinął go i przyczynił się do pogłębienia jego zainteresowań teoretyczno – wojskowych. Jednakże nie mając nadziei na karierę w nielicznej armii polskiej, wyjechał do Ameryki, gdzie odznaczył się w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. W 1792 roku w czasie wojny polsko – rosyjskiej w obronie Konstytucji 3 maja odznaczył się w bitwie pod Dubienką. Po przystąpieniu króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do targowicy, złożył dymisję i wyemigrował do Saksonii. W 1794 roku został Najwyższym Naczelnikiem Sił Zbrojnych powstania kościuszkowskiego. Tekst przysięgi złożony przez Kościuszkę 24 marca na rynku krakowskim brzmiał następująco:

„Ja Tadeusz Kościuszko, przysięgam w obliczu Boga całemu Narodowi Polskiemu, iż powierzonej mi władzy na niczyj prywatny ucisk nie użyję, lecz jedynie jej dla obrony całości granic, odzyskania samowładności Narodu i ugruntowania wszelkiej wolności używać będę. Tak mi Panie Boże dopomóż i niewinna męka Syna Jego”

Dnia 4 kwietnia odniósł zwycięstwo pod Racławicami, a 7 maja 1794 roku wydał Uniwersał Połaniecki, uwalniający chłopów – żołnierzy od poddaństwa. W drodze do Warszawy poniósł pod Szczekocinami porażkę od wojsk rosyjsko – pruskich. Następnie dzielnie bronił stolicy przed agresją wroga. Po klęsce pod Maciejowicami 10 października 1794 roku dostał się do niewoli rosyjskiej.

Uwolniony przez cara Pawła I wyjechał do Stanów Zjednoczonych, a następnie osiadł we Francji. Sprzeciwił się wiązaniu spraw polskich z Napoleonem I, a po kongresie wiedeńskim wyjechał do Szwajcarii, gdzie zmarł w Solurze. Zwłoki Kościuszki sprowadzono do Polski i pochowano w grobie na Wawelu, a ku czci jego usypano w Krakowie kopiec Kościuszki (1820 – 1823).

Skip to content